Hoe gaan we bij Pensioenfonds PGB om met beleggingen in fossiele brandstoffen, zoals olie, gas en kolen? Dat is een vraag waar wij als belegger van bijna 36 miljard euro niet omheen kunnen. Iedereen in de wereld vindt dat er iets moet gebeuren om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Hierover is 6 jaar geleden in Parijs een groot internationaal klimaatakkoord gesloten. En dat betekent dat er ook van ons als maatschappelijke organisatie een bijdrage aan de oplossing wordt verwacht.
Dat stelt ons voor dilemma's. Want hoe doe je dat? Er is niet één gegarandeerd effectieve aanpak. Daar komt nog bij dat deskundigen de laatste tijd waarschuwen dat er meer nodig is om de negatieve effecten van klimaatverandering tegen te gaan. En actievoerders gaan niet alleen de straat op om een hardere aanpak te eisen, ze proberen ook invloed uit te oefenen via hun pensioenbeleggingen.
Moet je dan als maatschappelijk betrokken pensioenfonds nu beslissen een stapje extra te zetten? En hoever kun je daarbij gaan?
Onze ambitie is om onze deelnemers een zo goed mogelijk pensioen te bezorgen, in een leefbare wereld, nu en in de toekomst. Daarom kijken we bij het beleggen in eerste instantie naar het rendement en de risico's, maar wegen we ook de maatschappelijke effecten mee. Zeker op het punt van klimaatverandering is het de vraag hoever je daarmee kunt gaan. Mag je eventueel meer risico nemen met pensioenbeleggingen om iets goeds doen voor de samenleving?
Dat zijn complexe vragen, waarvan het heel belangrijk is te weten wat jij, als deelnemer, ervan vindt. Het gaat per slot om joúw geld en joúw toekomst.
Ons beleid moet passen bij wat onze deelnemers van ons als belegger van hun pensioengeld verwachten, maar wij hebben ook een eigen verantwoordelijkheid. We moeten als bestuur de risico's voor het geld van onze deelnemers goed in de gaten houden en de belangen – van de verschillende groepen en generaties - evenwichtig wegen.
Nu weten we dat onze ruim 440.000 deelnemers niet allemaal hetzelfde denken. We zullen het nooit iedereen precies naar de zin kunnen maken, maar dat is ook niet het doel. Wat we nastreven is dat er draagvlak is voor ons beleid op het punt van klimaat en duurzaam beleggen. En daarom willen we de komende tijd extra investeren in de dialoog met deelnemers en werkgevers. Zeker voor een pensioenfonds als PGB, met heel verschillende bedrijven in onze achterban, is het gesprek over klimaat en fossiele grondstoffen van groot belang.
Tot nu toe hebben we als pensioenfonds een middenweg bewandeld: we hebben een concreet doel gesteld voor onze bijdrage aan de vermindering van broeikasgassen (CO2). Op die manier vullen we de klimaatdoelen in van Parijs. En de meest vervuilende fossiele brandstoffen hebben we uitgesloten, juist om de risico's voor het pensioengeld van onze deelnemers te beperken. Bedrijven die zwaar leunen op sterk vervuilende energie waar al alternatieven voor zijn, zoals kolen, schaliegas en teerzanden, lopen het grootste risico om snel minder waard te worden bij de verdergaande overgang naar duurzame energie. Daar beleggen we niet meer in.
We beleggen nog wel in aandelen en obligaties in olie- en gasbedrijven, zoals Shell en Total. Ook beleggen we nog in infrastructuur zoals olie- en gaspijpleidingen. In totaal bedragen deze fossiele beleggingen momenteel ongeveer 885 miljoen euro. Dat komt neer op zo'n 2,4% van de waarde van onze beleggingen.
Hier kiezen we ervoor om de dialoog met deze bedrijven aan te gaan, om zo onze invloed aan tafel te gebruiken, samen met andere aandeelhouders. Op deze manier willen we deze bedrijven stimuleren om hun bijdrage aan de overgang naar duurzame energie en de vermindering van CO2 te versnellen, in lijn met het klimaatakkoord van Parijs. Dat vinden wij op dit moment effectiever dan deze bedrijven uitsluiten, omdat we dan onze plek aan tafel kwijt zijn. Daarbij blijven we goed kijken naar de risico's. Want de historie heeft geleerd dat bedrijven die niet of te laat inspelen op een majeure verandering, nu niet meer bestaan en dus ook geen goede pensioenbelegging zijn.
Het is duidelijk dat de overgang naar duurzame energie niet van vandaag op morgen plaatsvindt. Zo zijn we grotendeels nog afhankelijk van gas voor de verwarming van onze woningen en rijden we nog lang niet allemaal een elektrische auto. Ook zijn er maatschappelijke vraagtekens over alternatieve energiebronnen als bio-energie. In onze achterban zitten werknemers en werkgevers uit de chemie, en die leggen ons heel goed uit dat de energietransitie zowel om tijd vraagt als om creatieve, nog verder te ontwikkelen technische oplossingen en nieuwe gezonde bedrijfsmodellen.
Als bestuur zijn we in gesprek over de vraag of we onze koers moeten bijsturen. Mede door de afgelopen jaren aan te sluiten op het Parijs-akkoord, hebben we een goed doordacht klimaatbeleid. Maar past dat nog bij het huidige denken in de samenleving en in onze achterban?
Ons klimaatbeleid is mede gebaseerd op deelnemersonderzoeken naar maatschappelijk verantwoord beleggen in de afgelopen jaren. We merken dat we met dit beleid volgens sommige deelnemers te hard van stapel lopen. Terwijl anderen vinden dat dit lang niet ver genoeg gaat.
Wat verwacht jij van Pensioenfonds PGB? Wat is volgens jou de beste weg voorwaarts? Wij waarderen het als je met ons meedenkt.
Op 10 november organiseerden we een digitale deelnemersontmoeting. De verschillende geluiden die we daar hoorden, nemen voorzitter Jochem Dijckmeester en ik mee naar het bestuur.
Wil je in de toekomst hierover met ons in gesprek? Laat het ons weten via communicatie@pensioenfondspgb.nl.
Rob Heerkens werkt 10 jaar als bestuurder bij Pensioenfonds PGB en is voorzitter van de commissie Balansbeheer. Hij is een ervaren en betrokken pensioenbelegger en nauw betrokken bij het duurzaamheidsbeleid van Pensioenfonds PGB.